Μοναστήρια
ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΜΑΣΤΡΟΥ
Τρίκλιτη βασιλική που χρονολογείται από τα μέσα του 7ου αιώνα έως τα μέσα του 9ου αιώνα. Στο εσωτερικό του ναού σώζονται τοιχογραφίες καθώς και μικρά τμήματα του ψηφιδωτού δαπέδου. Το όνομα, το μέγεθος του ναού καθώς και η θέση του συνηγορούν ότι εδώ βρισκόταν η έδρα του επισκόπου Αχελώου.
ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Ο ΚΡΕΜΑΣΤΟΣ
Στην απότομη νοτιοδυτική πλευρά του Αρακύνθου - προς τη λιμνοθάλασσα Αιτωλικού- υπάρχουν πολλά απόκρημνα σπήλαια, που δεν έχουν ακόμα ερευνηθεί. Ένα από αυτά, ο Άγιος Νικόλαος ο Κρεμαστός, παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, γιατί φαίνεται πως ήταν το πιο σημαντικό ασκητικό κέντρο της περιοχής του Μεσαίωνα. Πρόκειται για Εικονογραφημένο Σπήλαιο που λειτούργησε ως ασκητήριο και ναός και συνδέεται ιστορικά με το Σπηλαιώδη Ασκητισμό του 9ου – 12ου αιώνα στην Αιτωλία και Ακαρνανία. Οι αγιογραφίες του είναι υψηλής τέχνης «Καππαδοκικής» τεχνοτροπίας.
ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΩΡΙΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου είναι από τα πιο ενδιαφέροντα μνημεία της περιοχής, γιατί η βασιλική αυτή μας μεταφέρει από την παλαιοχριστιανική στη μεσοβυζαντινή περίοδο και από τη μεσοβυζαντινή στην εποχή του Δεσποτάτου της Ηπείρου κι από εκεί στο χώρο της Τουρκοκρατίας. Σήμερα λειτουργεί ως κοιμητηριακός ναός του χωριού Άγιος Γεώργιος.
ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΣΤΑΜΝΑΣ
Δύο εκκλησίες έδωσαν την ονομασία στην τοποθεσία αυτή κοντά στο χωριό Σταμνά. Πρόκειται για δύο ναούς –ο ένας μεγαλύτερος – που χρονολογούνται στο 10ο αιώνα μ.Χ.
Από τα πιο σπουδαία μεταβυζαντινά μνημεία της περιοχής είναι ο ναός των Ταξιαρχών Γουριάς.
ΤΑΞΙΑΡΧΕΣ ΓΟΥΡΙΑΣ
Νοτιοανατολικά της Γουριάς, σε μικρή απόσταση από το χωριό, σώζεται το μοναστήρι των Ταξιαρχών. Στο κέντρο περιτειχισμένης αυλής, βρίσκεται το μικρό καθολικό του ναού. Ο ναός είναι αγιογραφημένος με δύο στρώματα τοιχογραφιών. Το πρώτο έγινε πιθανότατα τον 16ο αιώνα από σπουδαίο ζωγράφο. Αργότερα, στα τέλη του 18ου αιώνα ο ναός ξαναζωγραφίστηκε από ασήμαντο ζωγράφο σκεπάζοντας τις παλαιότερες τοιχογραφίες. Σε πολλά σημεία δε σώζεται ούτε το νεότερο ούτε το παλαιότερο στρώμα. Παρόλο που το μοναστήρι διαλύθηκε μετά την επανάσταση, για εκατό χρόνια ακόμα εξακολουθούσε να παρουσιάζει ζωή και δράση.
ΑΓΙΑ ΕΛΕΟΥΣΑ
Στην δυτική πλευρά του επιβλητικού φαραγγιού της Κλεισούρας, σε ύψος 150 μέτρων χτίστηκε σε μια εσοχή του βράχου, η εκκλησία της Αγίας Ελεούσας. Γύρω από το εκκλησάκι μέσα στο οποίο υπάρχει και μια πηγή χτίστηκε ανδρικό μοναστήρι .Γιορτάζει την επομένη Παρασκευή μετά το Πάσχα.
ΦΟΙΝΙΚΙΩΤΙΣΣΑ
Ένα γραφικό εκκλησάκι με μια συστάδα δέντρων να το συντροφεύουν, πάνω σε μια νησίδα που την κυκλώνουν τα ρηχά νερά της αλυκής. Λέγεται πως αυτό το σημείο διάλεγε για την βόλτα του ο ποιητής και φιλέλληνας Λόρδος Βύρωνας τον καιρό που έζησε στο Μεσολόγγι. Θα το δείτε στην μέση περίπου της απόστασης στον παραθαλάσσιο δρόμο που ενώνει το Μεσολόγγι με το Αιτωλικό.
ΠΑΝΑΓΙΑ ΠΑΝΑΞΙΩΤΙΣΣΑ ΓΑΥΡΟΛΙΜΝΗ
Βόρεια από το χωριό Γαβρολίμνη σε μια καταπράσινη τοποθεσία σώζεται ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου με το όνομα Παναγία Παναξιώτισσα. Χρονολογείται ότι είναι κτίσμα του τέλους του 10αι.και πρέπει να κτίστηκε στα ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Εντυπωσιάζει ο τρούλος της ο οποίος είναι ένα πραγματικό κομψοτέχνημα.
ΠΑΝΑΓΙΑ ΒΛΟΧΑΙΤΙΣΣΑ
Η ιερά μονή κοιμήσεως της Θεοτόκου Βλοχού βρίσκεται κάτω από την ακρόπολη των Θεστιέων, στο Καινούργιο του δήμου Θεστιέων. Ιδρύθηκε αρχές του 13ου αι.Το 1834 η μονή όπως και άλλα μοναστήρια με διάταγμα του Όθωνα διαλύθηκαν.Η μονή ερημώθηκε και από τα κειμήλια απέμεινε το Ευαγγέλιο, το δισκοπότηρο, η λειψανοθήκη και η σφραγίδα με την επιγραφή «ΕΤΟΥΤΗ Η ΒΟΥΛΑ ΕΙΝΑΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΒΛΟΧΟΥ». Η μονή σήμερα διακονείται από ένα μοναχό.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ
Ο Άγιός μας υπήρξε ο αναμορφωτής της Πατρίδας μας, διέσωσε την ταυτότητα του Γένους μας, υπήρξε ένας σύγχρονος Πατέρας της Εκκλησίας, πρόσφερε ιδανικά και αξίες στην οικογένεια, στην κοινωνία. Το μορφωτικό και ιεραποστολικό του έργο ήταν μεγάλο και η προσφορά του στο σκλαβωμένο γένος ακόμα μεγαλήτερη. Με το μαρτυρικό του αίμα πότισε το δένδρο της Λευτεριάς και της Ορθοδοξίας. Είναι ο Προστάτης μας.
Η ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΚΑΙ ΒΑΠΤΙΣΤΟΥ
Η Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστού, στην Ανάληψη Θέρμου, ένα από τα αρχαιότερα και πλουσιότερα Μοναστήρια της Αιτωλοακαρνανίας. Πνευματοφόρα πηγή του Ορθοδόξου Ελληνισμού κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας αλλά και σήμερα. Το Μοναστήρι πρόσφερε επί Τουρκοκρατίας πολλές υπηρεσίες στο Ελληνικό Έθνος και στους Χριστιανούς. Φιλοξένησε κλεφταρματωλούς. Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης που βρισκόταν για πολύ χρόνο στην Δερβέκιστα πήγαινε συχνά στο Μοναστήρι για προσκύνηση. Σ΄ αυτό ήρθαν οι διασωθέντες Εξοδίτες πολιορκημένοι του Μεσολογγίου και φιλοξενήθηκαν, όσο έμειναν εκεί.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΣΥΜΕΩΝ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
Ιστορική Ιερά Μονή Αγίου Συμεών Μεσολογγίου, τόπος Αγιασμένος και καταφύγιο των Αρματολών του Ζυγού. Εδώ ο κάθε Χριστιανός παίρνει Πνευματική τροφή και ψυχική ανανέωση. Είναι ένας τόπος φορτωμένος με μνήμες Ιστορικές και με Αγώνες Πνευματικούς. Ο Μεσολογγίτης Εθνικός μας ποιητής, Κωστής Παλαμάς όπως και άλλοι ποιητές και λογοτέχνες ύμνησαν το ιστορικό αυτό «κάστρο» της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας μας, που έγινε ξακουστό μετά την ανυπέρβλητη θυσία «τη νύχτα του χαλασμού», τη νύχτα της Ηρωικής Εξόδου του Μεσολογγίου.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ, ΕΛΕΟΥΣΑ – ΚΛΕΙΣΟΥΡΑΣ.
Στο κακοτράχαλο Φαράγγι της Κλεισούρας η Ιερά Μονή μας θυμίζει Μετεωρίτικο Μοναστήρι, έτσι όπως είναι καρφωμένο στην κορυφή του βουνού Αράκυνθου. Αποτελεί κέντρο και σημείο αναφοράς της Θρησκευτικής ζωής του Νομού μας. Εδώ φιλοξενήθηκε, με το πέρασμά του από την περιοχή, ο Εθναπόστολος Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός ο οποίος προφητικά είπε ότι, «στον τόπο αυτόν μια ημέρα θα γίνει ένα μεγάλο Προσκύνημα». Επίσης φιλοξενήθηκε ο ποιητής Κώστας Κρυστάλλης.
Το 1956 επισκέπτεται την Ιερά Μονή η Βασίλισσα Φρειδερίκη η οποία προσκυνά την θαυματουργή Εικόνα της Παναγίας και βοηθά στην προώθηση του αναδασμού της περιοχής.
Το 1973 όλη η περιοχή που ανήκει στην Ιερά Μονή κηρύχθηκε Ιστορική και προστατεύεται από το Κράτος και όλες τις Αρχές.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ «ΠΑΝΑΓΙΑ ΠΑΝΑΞΙΩΤΙΣΣΑ»
Bρίσκεται στη Γαυρολίμνη εδώ και πολλούς αιώνες και σώζεται σε καλή κατάσταση μέχρι σήμερα. Πολλοί λένε το «Παναξιώτισσα» είναι μοναδικό όνομα στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας και σημαίνει, η Παναγία που «αξιώθηκε των πάντων». Ο Ναός είναι κτισμένος πάνω στα ερείπια παλαιοχριστιανικής Βασιλικής. Πρόκειται για καθολικό Βυζαντινής Ιεράς Μονής του τέλους του 10ου αιώνα μ.Χ.
ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕ ΕΓΚΛΕΙΣΤΡΑ.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι από τον 9ο μέχρι τον 12ο αιώνα μ.Χ., Καππαδόκες ζωγράφοι ταξίδευαν από την Ανατολή προς την Ιταλία προτιμώντας τον χερσαίο δρόμο Κορινθιακού – Πατραϊκού κόλπου και κάποιοι απ’ αυτούς έμειναν αρκετό καιρό, ιδρύοντας ασκητική Πολιτεία, προκειμένου να ζωγραφίσουν μορφές Αγίων σε σπήλαια της Βαράσοβας.
Στην Ανατολική πλευρά βλέπουμε «σκαρφαλωμένο» στο βράχο το μεγάλο και εντυπωσιακό σπήλαιο του Αγίου Νικολάου με αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Πρόκειται για ένα μοναστηριακό συγκρότημα φρουριακού τύπου και που για 10 αιώνες ασκήτεψε μεγάλος αριθμός μοναχών, τόπος ιερός και ιστορικός. Βορειοδυτικά του σπηλαίου υπάρχει μια κόγχη – άνοιγμα σε ύψος δέκα μέτρων και σε πλάτος έξι μέτρων μία άλλη, καθώς και ξύλινη σκάλα που οδηγούσε στο πάνω σπήλαιο, την εγκλείστρα. Η εγκλείστρα κάνει το σπήλαιο μοναδικό στον Ελλαδικό χώρο. Στον απομονωμένο αυτό χώρο ανέβαινε για αρκετές ημέρες ίσως και μήνες, ο ασκητής – καλόγερος για περισσότερη προσευχή.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΑΜΠΕΛΑΚΙΩΤΙΣΣΑΣ
Το ιστορικό Μοναστήρι της Αμπελακιώτησσας βρίσκεται σε υψόμετρο 850 μέτρων περίπου στο λόφο της Ρούμβης που περικλείεται από τα πιο ψηλά βουνά του Αη-Λιά, της Αρδίνης και της Τσεκούρας. Η Ιερά Μονή υπήρξε για αιώνες φάρος των Ορθοδόξων Χριστιανών.
Το ευλογημένο δένδρο που βρέθηκε η εικόνα Της, υπάρχει και σήμερα, τα κλαδιά του οποίου σκεπάζουν το Άγιο Βήμα του Ναού.
Το 1955 γιορτάσθηκαν με πανηγυρικές εκδηλώσεις τα 500 χρόνια από την ίδρυση της Μονής.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΛΙΓΟΒΙΤΣΙΟΥ
Βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Λιγοβίτσι, οκτώ χιλιόμετρα από το χωριό Φυτείες, εκεί είναι χτισμένο το Ιστορικό Μοναστήρι της Παναγίας της Λιγοβιτσιάνας.
Στο Μοναστήρι αυτό ο Καραϊσκάκης με τους πολεμιστές του βρήκαν καταφύγιο φεύγοντας από το Αιτωλικό. Μεγάλη μάχη έγινε το 1825 όπου οι Τούρκοι έκαψαν το Μοναστήρι και κατέστρεψαν όλους τους θησαυρούς του και όσοι Μοναχοί επέζησαν ξαναέχτισαν αργότερα τη Μονή. Στο χώρο του Μοναστηριού δημοσιεύτηκε από τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, στις 4 Αυγούστου 1824, η πρώτη προκήρυξη με την οποία καλούσε το λαό της Αιτωλοακαρνανίας να ξεσηκωθεί, γι’ αυτό οι Τούρκοι το 1825 το πυρπόλησαν και το λεηλάτησαν αρπάζοντας όλα τα περιουσιακά του στοιχεία.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΓΕΝΕΣΙΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Το Μοναστήρι βρίσκεται σε λόφο του Μακρυνόρους, στην επαρχία του Βάλτου. Η Μονή Ρέθα είναι το πιο ξακουστό Μοναστήρι στην περιοχή, το Ιερότερο προσκύνημα του Βάλτου είναι η «Κυρά του Βάλτου». Έχει μεγάλη ιστορική και πνευματική προσφορά, παρά τα σημάδια του χρόνου, εξακολουθεί και σήμερα να εντυπωσιάζει τους επισκέπτες – προσκυνητές.
Το Μοναστήρι ανά τους αιώνες στάθηκε ο πνευματικός φάρος και θεματοφύλακας στους δύσκολους χρόνους για τον τόπο μας χάρη στις υπεράνθρωπες προσπάθειες και την βοήθεια της Παναγίας μας και όλων των Ηγουμένων που το υπηρέτησαν.
Την παλαιά περίοδο ο χώρος του μοναστηριού χρησιμοποιούταν για άτομα με ψυχικές παθήσεις. Άνθρωποι της περιοχής μας λένε ότι κατά καιρούς υπάρχουν πολλά θαύματα που έχουν γίνει στο Μοναστήρι. Σήμερα συναντάμε στην είσοδο του Ναού τους κρίκους που χρησίμευαν για την καθήλωση των ψυχασθενών.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΕΙΣΟΔΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΜΥΡΤΙΑΣ
Είναι κτισμένη σε μαγευτική τοποθεσία και ο κάθε προσκυνητής νοιώθει ότι βρίσκεται πιο «κοντά» στην Παναγιά του. Κτητορική επιγραφή του 1491 που τιμά την μνήμη της γράφει, «Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας της Φανερωμένης». Από το 1634 είναι γνωστό ως μοναστήρι της Μυρτιάς και της Παναγίας ως την «Ελπίδα των απελπισμένων». Στην ιστορική του διαδρομή είχε ενώσει τις τύχες του με τα μοναστήρια της Ευρυτανίας και τους λόγιους κληρικούς του Απόκουρου.